Саха сиригэр о±о хамсаа´ына 20-с µйэ са²атыттан ыла баар. Ол – история. Араас кэм ааста. Сэбиэскэй Союзка эдэр ыччаты иитиигэ, µ³рэтиигэ олус табыгастаах уонна ту´алаах ситим баара. Бастаан о±о кирилиэс курдук, октябренок, пионер, онтон хомсомуол буолара. 90-с сылларга пионерия µтµ³ µгэстэрин  утумнааччынан о±о общественнай тµмсµµлэрэ буолбуттара. Республика±а о±о общественнай тµмсµµтµн Сою´а (председателлэр Васильев Александр Дмитриевич, Охлопков Геннадий Иванович,) Сунтаар улуу´угар О±о дьо±урун сайыннарар Киин  оскуола µ³рэнээччилэр бэйэни салайыныыларын, о±о общественнай тµмсµµлэрин  кытта ыкса µлэлэ´эллэр. О±о дьо±урун сайыннарар Киин и´инэн «Сырдык Эрэл» о±о общественнай тµмсµµтэ сити´иилээхтик µлэлиир. Бу тµмсµµнµ инникитин юридическай сирэй гынан регистрациялыыр сорук турар. Оччо±о улэни биир ситимцэ саа´ылыыр, биллэр тµмуктээх (социальнай эффектаах), республиканскай, российскай да та´ымнаах грантовой конкурстарга кыттарга аан а´а±ас буолуо этэ.

Республика±а О±о биир  сомо±о хамсаа´ына т³рµттэнэн анал программа о²о´уллан улуустарынан µлэлэр са±аланнылар.  Алтынньы 15 кµнµгэр Сунтаар улуу´ун µ³рэ±ин управлениета (начальник Г.М.Еремеев), Сунтаардаа±ы о±о дьо±урун сайыннарар Киин (директор А.В.Антонова) тэрийиилэринэн оскуола директоры иитэр µлэ±э солбуйааччыларыгар, педагог-организатордарга, старшай ба´аатайдарга, о±о тµмсµµтµн салайааччыларыгар, лидер µ³рэнээччилэргэ аналлаах семинары тэрийэн ыыттылар. Семинарга 26 оскуолаттан барыта 68 учуутал, µ³рэнээччи кыттыыны ылла. Аллы²а, Хадан, Илимниир, Тµбэй оскуолаларатыттан киирбэтилэр.

Семинар µ³рµµлээх чаа´ын, о±о хамсаа´ыныгар ис сµрэ5иттэн кы´аллар, µлэтин биографиятын  пионерия, комсомол эппиэттинэстээх µлэтиттэн са±алаабыт,  улуус ба´ылыгын солбуйааччыта Зинаида Валентиновна Иванова э±эрдэ тылынан аста. О±о хамсаа´ыныгар µгµс сыл µлэлээбит бэтэрээн µлэ´иттэри: Родионова Н.М., Евсеева А.Н., Игнатьева Л.И., Сидорова Н.И., Николаева Е.Н. (Сунтаар), Яковлева А.А., Никитина Н.А. (Тойбохой), Алексеева Л.С. (Бордо²), Платонова В.А. (Кириэстээх) Сунтаардаа±ы 1№-дээх оскуола 7-с кылаа´ын µ³рэнээччилэрэ (кылаас салайааччыта Михалева Айхана Максимовна) пионерскай ырыанан э±эрдэлээтилэр, ³йд³бµнньµк бэлэхтэри туттардылар. 

 Интернациональнай до±ордо´уу кулуубун уонтан тахса сыл салайбыт омук тылын учуутала, билигин  Сунтаардаа±ы 1№-дээх оскуола социальнай педагога  Людмила Ивановна Игнатьева бэрт сэргэх и´итиннэриини о²ордо. «Урукку  о±олор ырыа н³²µ³ аан дойдуну анаарарбыт. «Пусть всегда будет солнце», «Куба, любовь моя», Робертино Лоретти «Ямайка» о.д.а. ырыалары уостан тµ´эрбэккэ ыллыырбыт. Омук сиригэр олорор биир саастыылаахтарбыт олохторунан интэриэ´иргээбиппит. Биир бэйэм Польша±а олорор кыыстыын суруйсубутум быйыл лоп курдук  50 сыл буолбут, суругун билигин да уура сылдьабын. Союзнай республикаттан Роно диэн кыыстын ³р сылларга суруйсубутум. Кулууп хайысхалар олус эдбэ±э: «15 сестер», «Моя родина СССР», «Разноцветные галстуки», «Переписки», «Коллекционеры» уо.д.а». Людмила Ивановна бу уопутун  били²²и о±о хамсаа´ыныгар ту´аныахха с³бµн ту´унан элбэх холобурдары а±алан туран бы´аарда. Бэйэлэрин µлэлэрин уопутуттан Евсеева А.Н., Платонова В.А. олус исти²ник, ис истэриттэн сыдьаайан туран  пионерия ту´унан ахтыылары о²ордулар.

Улуус культура±а уонна духуобунай сайдыыга  управлениетын начальнига Мария Афанасьевна Тараярова 2014 сыл Россия±а Культура сылынан биллэриллибитинэн ыытыллыахтаах µлэни били´иннэрдэ. О±о биир сомо±о хамсаа´ына улууска тэриллэрэ наадалаа±ын бииргэ µлэлэ´эргэ бэлэмин эттэ.

О±о биир сомо±о хамсаа´ынын программатын улууска хайдах сайыннарабыт, туохха ордук бол±омтобутун уурабыт, ханнык хайысхалары туту´абыт диэн киэ² ырытыыны О±о дьо±урун сайыннарар Киин директора Ангелина Владимировна Антонова, методическай к³м³нµ директоры µ³рэх чаа´ыгар солбуйааччы Лидия Ивановна Григорьева о²ордулар. Сунтаардаа±ы лицей 8б кылаа´ын салайааччыта Дария Ильинична Саввинова бэйэтин уопутуттан µллэ´иннэ.

Кµн иккис а²арыгар семинар кыттыылаахтара µс б³л³хх³ арахсан µлэлээтилэр. Бастакы б³л³х «Следопыты» 8-10 саастаах о±олорго, «Наследники» 10-14 саастаах о±олорго уонна µ´µс б³л³х «Мы будущее Якутии – Саха сирин Кэскилэ» 12-17 саастаах о±олорго анаан анал  программалары ырыттылар. Бырайыактары к³мµскµµр чааска µ³рэх управлениетын начальнигын солбуйааччыта Альберт Ионович Иванов кыттыыны ылла. Хас биирдии бырайыакка бэйэтин санаатын эттэ. Ол курдук бастакы б³л³х алын кылаас µ³рэнээччилэригэр аналлаах бырайыагын сиппэтэ±инэн ³сс³ салгыы чочуйалларыгар, эбии киллэриилэри о²ороллоругар сорудахтаата.

Иккис б³л³х салайааччылара Николаева Евгения Николаевна (Сунтаардаа±ы 3№дээх оскуола), Васильева Венера Петровна (СПТЛ-И) обургу саастаах о±олорго «¥тµ³нµ тµстээччи – Я – творец добра» хайысханы кэпсээтилэр. Онтон µ´µс б³л³х салайааччыта Тихонова Надежда Владимировна (Сунтаардаа±ы 1№-дээх оскуола) «Мин эдэр предпринимательбин», «Мин эдэр суруналыыспын», «Мин эдэр ба´аатайбын» хайысхалары µллэстэн кэпсээтилэр. «Мин эдэр суруналыыспын» хайысханы Туралысова Сардана Иннокентьевна (Кириэстээх) «PRO-школа» бырайыагы сэргэхтик били´иннэрдэ. Телестудия и´инэн «Сэ´эннээх сэргэ», «Мин сахабын», «100 чулуу айымньылар» уо.д.а. биэриилэри та´аарыы, суруналыыстыка эйгэтигэр о±ону сы´ыарыы, суруйар, устар, та²ар, са²арар, айар дьо±урдарын сайыннарыы ту´унан кэпсээтэ.

«Мин эдэр ба´аатайбын» хайысханы µ³рэнээччилэр Маша Матросова (Бордо²), Диана Николаева (Сунтаардаа±ы 3№-дээх оскуола) кэпсээтилэр. Кыргыттар бырайыактарын «Школа подготовки юных вожатых в Сунтарском улусе» диэн ааттаабыттар. Сыалларын, соруктарын туруорбуттар, Сунтаардаа±ы о±о дьо±урун сайыннарар Киин и´инэн тэрийэргэ, µ³рэх сылыгар тµ³рт каникулга (кµ´µ²²µ, кы´ы²²ы, сааскы, сайы²²ы) ыытарга диэн былааннаабыттар. Улуус бары оскуолаларыттан лидер о±олору сµµмэрдээн ба´аатай оскуолатыгар µ³рэтэн та´аарар, µ³рэнэн ылбыт билиилэрин бэйэлэрин саастыылаахтарыгар тиийэн тар±атар, µ³рэтэр  соруктаахтар.

Семинар тµмµгµнэн маннык ис хо´оонноох резолюция ылылынна.

-О±о биир сомо±о хамсаа´ына улууска тэриллэрин би´ириибит, Сунтаардаа±ы о±о дьо±урун сайыннарар Киин хамсаа´ыны сµрµннµµрµгэр, программалары чопчулаан о²ороругар.

-Биир сомо±о о±о хамсаа´ынын кµнµн µ³рэх чиэппэрин иккис нэдиэлэтин биир кµнµгэр аныырга

-Республиканскай, улуус, оскуола символларын туттан туран формалары (футболга) сакаастыырга.

-Семинарга би´ирэммит бырайыактары: Инструктивный лагерь «Школа подготовки юных вожатых», «Я творец - добра», «PRO-школа» олоххо киллэрэргэ (в течение 1 полугодия учебного года)

-бу дьыл алтынньы 25 кµнµгэр дылы координатор Яковлева А.П., Координационнай Сэбиэт чилиэннэрин кытыаран туран улуустаа±ы биир сомо±о о±о хамсаа´ынын программатын чопчулуурга.

-«Следопыты» б³л³х (салайааччылар Алексеева К.И., Иванова А.И.) алын кылаас о±олоругар аналлаах программаны алтынньы 23 кµнµгэр дылы алын сµ´µ³х оскуолатын учууталларын кытыаран туран о²ороругар.

Фотографии с семинара найдете в разделе Фотоальбомы

Айна Яковлева, педагог-организатор